PC: Hold the Ctrl button and click + to enlarge or - to shrink the text size.
Mac: Hold the Cmd button and click + to enlarge or - to shrink the text size.

BrowseAloud has two modes:

Point and listen

When the pointer icon is highlighted, Browse Aloud will read the text you point at and give you a visual feedback.

Select and listen

Mark the text and click the play button to have it read.

  1. Home

Wytyczne dla miasta o zabudowie drewnianej

Stavanger może się poszczycić największą drewnianą zabudowa z 7000 – 8000 budynków, które są położone w centralnej części miasta. Właściciele historycznych budynków są odpowiedzialni za zachowanie stylu architektonicznego.

Byantikvar Hanne Windsholt med heftet. Foto: Sigrun Sætrevik

Wytyczne dla miasta o zabudowie drewnianej

Gmina Stavanger chciałaby, aby jak najwięcej zabytkowych budynków w drewnianym mieście wyglądało tak, jak pierwotnie, z uwzględnieniem elementów i detali budowlanych oraz wykorzystaniem materiałów przynależących do konkretnego domu. Wypowiedzi na ten temat znajdują się często w planach zagospodarowania przestrzennego różnych obszarów. Niektóre obszary w drewnianym mieście są również pod ochroną i są objęte szczególnie surowymi przepisami dotyczącymi wykorzystywania materiałów i doboru detali. Dla całego drewnianego miasta, w tym także dla domów murowanych o strukturze domów drewnianych, obowiązują ponadto następujące wytyczne:

  1. Należy dążyć do zachowania w dobrym stanie budynków o wartości kulturowej i zabytkowej, a także do zabezpieczenia i rozwoju obszarów oraz ich charakterystycznego środowiska.
  2. Należy zachować strukturę dzielnic i ulic, parki, tereny ogrodowe i cenne drzewa.
  3. Wszystkie remonty budowlane, w tym również dachów, mające wpływ na wygląd budynków należy zgłaszać do odpowiedniego wydziału budowlanego. Podstawą do rozpatrzenia wniosku będzie uzasadnienie podjęcia niezbędnych środków remontowych. Należy opisać, w jaki sposób zmiany wpłyną na pierwotny styl i wygląd budynku. Relacje z sąsiednią zabudową należy nakreślić w planie sytuacyjnym i rysunku technicznym elewacji.
  4. Oryginalne elementy budowlane, takie jak okna, drzwi, listwy, okładziny elewacyjne i pokrycia dachowe, należy wymieniać tylko wtedy, gdy nie spełniają już odpowiednich wymogów technicznych lub są tak uszkodzone, że nie dadzą się naprawić.  
  5. Elementy budowlane, w razie potrzeby wymiany na nowe, należy dostosować do pierwotnego stylu budynku i zastosowanych materiałów. Dotyczy to w szczególności typów okien, drzwi wejściowych, listew i innych elementów elewacji, okładzin elewacyjnych i materiału na pokrycie dachu.
  6. Przybudówki muszą być dopasowane i podporządkowane istniejącym budynkom. Przybudówka równiez może być zaprojektowana w bardziej nowoczesnym stylu. To samo dotyczy nowych budynków.   
  7. Nowy balkon lub werandę stawia się wyłącznie w domach, do których te pasują jako naturalny element historycznego stylu. Patio, w pierwszym rzędzie, powinno być urządzone na terenie ogrodu.
  8. Co do wykonania i wyboru materiałów, to mury, ogrodzenia, słupki do bram, oświetlenie zewnętrzne oraz wykładziny zewnętrzne muszą być zgodne z pierwotną lub dominującą formalną tradycją na danym obszarze.

 

Trehusbyen er merket med oransje farge.
Trehusbyen er merket med oransje farge.

Często zadawane pytania

Representatives of the Heritage Management Office in Stavanger: Knut Haaland Grøttland,  Liv K Færing and Hanne Windsholt
Byantikvaren – The Heritage Management Office: Knut Haaland Grøttland, Liv K Færing and Hanne Windsholt

Miejski konserwator zabytków w Stavanger: Knut Haaland Grøttland, Liv K. Færing i Hanne Windsholt.

Niemal bez względu na to, co zamierzasz robić na zewnątrz domu, musisz najpierw skontaktować się z gminą, mówi miejski konserwator zabytków Hanne Windsholt. Zasady opisane na stronie 18 dotyczą całej zabudowy drewnianego miasta (patrz mapa na stronie 3).


Dlaczego nie mogę robić tego, co mi się podoba z własnym domem?
Wewnątrz domu możesz robić prawie wszystko, co tylko zechcesz, ale zewnętrzna część domu należy nie tylko do Ciebie, ale także do sąsiedztwa. Ponadto jest również częścią drewnianego miasta. W Stavanger zachowało się największe w Norwegii i prawdopodobnie w Europie skupisko drewnianych domów, a duża liczba zabytkowych drewnianych domów stanowi środowisko kulturowe o wartości narodowej. Chcemy zachować i uszlachetnić historyczny charakter każdego domu. Dlatego zawsze musisz złożyć wniosek do gminy, jeśli zamierzasz zmienić elewację. Drobne zmiany są zwykle możliwe!

W jaki sposób mogę się dowiedzieć, jak pierwotnie wyglądał mój dom?
Wydział Usług dla Ludności (Innbyggerservice) gminy lub Archiwa Miejskie (Byarkivet) w gminie Stavanger mogą dopomóc w odnalezieniu starych zdjęć i rysunków. Jeśli dokumentacja jest niejednoznaczna lub niekompletna, to Miejski konserwator zabytków może Ci pomóc, podając propozycje rekonstrukcji w oparciu o podobne domy. Pomoc miejskiego konserwatora zabytków jest bezpłatna!

Chcę wymienić okna. Jak mam postępować?
Spróbuj dowiedzieć się, jak pierwotnie wyglądały okna. Zbadaj ściany domu, aby znaleźć oryginalny rozmiar i lokalizację. Archiwa Miejskie mogą Ci dopomóc w odnalezieniu zdjęć lub możesz porównać okna w odrestaurowanych domach w sąsiedztwie. Zapraszamy do skonsultowania się z miejskim konserwatorem zabytków przed złożeniem zamówienia!

Przygotuj się na to, że odpowiednie okna nie zawsze są dostępne od ręki i mogą kosztować trochę więcej. W zamian przyczynią się one do zwiększenia wartości domu! Czy Twój dom nadal posiada oryginalne okna? Nie wymieniaj ich! Istnieją rozwiązania sprzyjające zwiększeniu ich efektywności izolacyjnej. 

A co z drzwiami?
Drzwi to jedna z najważniejszych części domu. Jeśli masz oryginalne drzwi, nie wyrzucaj ich - prawie wszystkie stare drzwi można naprawić i ulepszyć! Jeśli starych drzwi już nie ma, to opłaca się zainwestować trochą pieniędzy w drzwi odpowiedniej jakości. Dobre drzwi wejściowe w odpowiednim stylu to klejnot dla domu, który może przetrwać i sto lat. Produkowane seryjnie standardowe drzwi robią smutne pierwsze wrażenie i często po kilku latach wymagają wymiany. Zastąpienie oryginalnych drzwi innymi niż ich dokładna kopia wymaga złożenia wniosku o zmianę fasady.

Dach przecieka! Czy muszę zachować stare dachówki łupkowe?
To zależy od tego, na jakim obszarze mieszkasz i co zostało napisane w planie zagospodarowania przestrzennego. Ale zmiana materiału pokrywającego dach lub koloru dachu w drewnianym mieście zwykle wymaga złożenia podania. Wyjątek stanowi powrót do zastosowania oryginalnego materiału do pokrycia dachu Twojego domu.

Czy mogę pomalować dom na dowolny kolor?
Dozwolona jest zmiana koloru bez złożenia o to podania i obowiązuje niewiele bezpośrednich wymogów dotyczących stosowania kolorów, lecz chcielibyśmy dobierania kolorów pasujących do stylu domu. Na stronach internetowych Miejskiego konserwatora zabytków (Byantikvaren) oraz Buduj i remontuj (Bygg og bevar) znajdziesz trochę informacji na temat kolorów stosowanych na przestrzeni historii.

Czy mogę zamontować panele słoneczne na dachu?
To zależy od tego, gdzie mieszkasz i jak widoczne będą panele słoneczne. Tak więc, w tym przypadku, zanim cokolwiek zrobisz, musisz złożyć podanie. W niektórych dzielnicach drewnianego miasta zasady dotyczące pokrycia dachowego (lub wyglądu dachu) są dość surowe. Innymi słowy, jest to trudne balansowanie pomiędzy względami klimatycznymi a ochroną dziedzictwa kulturowego i dlatego rozpatrujemy każdy przypadek z osobna.

Chcę wykopać piwnicę i wstawić nowe okna. O czym mam pomyśleć?
Jeśli zamierzasz obniżyć poziom piwnicy i / lub urządzić tam pokój do stałego pobytu, musisz najpierw złożyć podanie do gminy. Obydwa przypadki podlegają wymogowi złożenia podania. Zmiana rozmiaru okien będzie w wielu przypadkach wymagać również podania budowlanego (podanie o zmianę fasady). Wstawiane okna muszą się zgadzać z oryginalnym stylem domu.

Skąd mam wiedzieć, czy mój dom jest pod ochroną?
Drewniane miasto to duży obszar, który podlega szczególnej uwadze. Ale w drewnianym mieście istnieją również mniejsze obszary, na których domy są chronione na podstawie planów zagospodarowania przestrzennego. Obowiązują tam bardzo surowe przepisy dotyczące wykorzystania materiałów i doboru detali. Jeśli nie masz pewności, jakie zasady dotyczą Twojego domu, skontaktuj się z gminą Stavanger - Usługi dla Ludności (Innbyggerservice) lub Miejski Konserwator Zabytków (Byantikvaren).

Pomocy, jestem w trakcie zakupu domu w drewnianym mieście i teraz zauważyłem, że prawie nowe okna są w nieodpowiednim stylu. Czy muszę je wymienić, jeśli kupię ten dom?
Zależy to od tego, jak bardzo te nowe okna są niewłaściwe i czy zostanie to wykryte. Zdarza się, że właściciele domów otrzymują nakaz ponownej wymiany okien, np. jeśli użyli okien plastikowych lub okien o zupełnie niewłaściwych proporcjach. Przed ewentualnym zakupem powinieneś skonfrontować obecnego właściciela ze swoimi odkryciami. Z chwilą gdy staniesz się właścicielem domu, będziesz odpowiedzialny również za dawne błędy, a wtedy uzyskanie rekompensaty od osoby, która popełniła błąd, może być znacznie trudniejsze.

Jestem właścicielem pierwszego piętra domu w zabudowie bliźniaczej i właściwie chciałbym przywrócić moim oknom ich pierwotny wygląd.  Właściciele parteru nie chcą jednak wymienić okien. Czy pomimo tego mogę wymienić okna? Czy powinienem je wymienić, czy też raczej powinienem zachować okna obrotowe, aby nadal były takie same jak u sąsiada?
Możesz wymienić swoje okna niezależnie od sąsiada i chętnie powrócić do oryginalnego stylu (na wielu obszarach istnieje wymóg powrotu do oryginalnego stylu, nawet jeśli okna są wymieniane tylko w częściach domu). Nie ma znaczenia fakt, że dom przez pewien okres czasu będzie posiadać dwa różne typy okien. Na koniec wszystkie będą właściwie, co jest lepszym rozwiązaniem niż wielokrotne powielanie tego samego „błędu”.

Czy istnieją jakieś środki wsparcia, jeśli chciałbym przywrócić domowi jego oryginalny styl?
W niektórych przypadkach, jeśli masz zamiar wyremontować dom, użyć bardzo drogich materiałów lub zrobić coś szczególnego, możesz na przykład ubiegać się o środki z Funduszu Dziedzictwa Kulturowego. W takim przypadku Miejski konserwator zabytków może załączyć list polecający do Twojego podania. Nieraz politycy ze Stavanger odkładają środki finansowe na renowację drewnianych domów na dany rok, o które mogą się ubiegać osoby prywatne. Sprawdź stronę internetową gminy.

Mieszkam w drewnianym mieście, ale w domu murowanym. Czy w takim razie obowiązują tu inne zasady?Nie, wytyczne dotyczą wszystkich budynków na danym obszarze. Murowane domy są ważną częścią tożsamości i historii drewnianego miasta, pomimo, iż są murowane!

Contact information

Innbyggerservice: 51 50 70 90 innbyggerservice@stavanger.kommune.no